Edukacja przez ruch opiera się przede wszystkim na planowaniu ruchu jako podstawy wywołującej poznawczą aktywność dziecka. Prowadząc zajęcia systemem EPR, stosuje się określone proste lub bardziej złożone formy ruchu zgodne z fizjologią i możliwościami psychoruchowymi dziecka. Rytmiczna procedura aktywizująca zmysły, a tym samym polisensoryczne poznawanie świata, wspiera wzrost poziomu integracji sensorycznej. W ten sposób przygotowuje się ciało oraz umysł do procesu uczenia się.
Każda zabawa w systemie EPR składa się z wielu technik (ćwiczeń) spełniających określone funkcje wspierające całościowy rozwój dziecka w każdym obszarze. Podczas zajęć stwarza się sytuacje edukacyjne, aby w miarę swoich możliwości dziecko miało szansę osiągnąć optymalny poziom rozwoju: intelektualnego (poznawczego), społecznego, emocjonalnego i fizycznego. Znaczącą rolę w tym procesie odgrywa polisensoryczne poznawanie świata (wielozmysłowe), które jednocześnie aktywizuje pracę mózgu. Adresatami tej metody są przede wszystkim dzieci w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym.
Wspieranie rozwoju w strefie:
POZNAWCZEJ (INTELEKTUALNEJ)
- rozwój kompetencji językowych i komunikacyjnych: tworzenie własnych wierszy i opowiadań, rytmizowanie tekstu, uczenie się teksty w ruchu;
- doskonalenie umiejętności matematycznych: określanie ilości, wielkości, położenia, kształtu przedmiotów, przekształcanie figur geometrycznych;
- kształcenie umiejętności obserwacji i poznawania otoczenia — odzwierciedlanie go w różnorodnej formie podczas zajęć;
- stymulowanie sprawności analizatorów wzrokowego i słuchowego;
- poznawanie właściwości różnorodnych materiałów plastycznych, a także możliwości ich wykorzystania.
SPOŁECZNEJ
- nawiązywanie prawidłowych relacji z dorosłymi oraz rówieśnikami;
- kształtowanie umiejętności pracy w parach, grupie i zespole;
- nabywanie szacunku wobec innych osób, umiejętności obdarzania ich uwagą; cierpliwe czekanie na swoją kolej;
- rozwijanie umiejętności zgodnego współdziałania;
- szacunek wobec pracy innych, wspólnej oraz indywidualnej.
EMOCJONALNEJ
- wspieranie poczucia własnej wartości, wzrost samooceny i wiary w siebie;
- cieszenie się z osiągniętego sukcesu;
- doznawanie pozytywnych emocji w kontakcie z innymi uczestnikami zabawy;
- pozytywne odreagowanie napięcia i nagromadzonych negatywnych emocji.
FIZYCZNEJ
- poznawanie własnego ciała, świadomość jego możliwości, lepsze wyczuwanie go w przestrzeni;
- wzrost poziomu integracji zmysłów;
- doskonalenie sprawności motoryki małej oraz dużej;
- ćwiczenie precyzji ruchów;
- wspieranie rozwoju koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej.
Wybrane techniki systemu Edukacji przez ruch można z powodzeniem wykorzystywać podczas pracy z dziećmi starszymi, a nawet młodzieżą. Będą one wówczas spełniać funkcje: relaksacyjną, terapeutyczną, wprowadzającą do opracowywanego przez uczniów zagadnienia. Przy adekwatnym doborze ćwiczeń można EPR stosować również w pracy z dziećmi o nieharmonijnym rozwoju psychofizycznym lub z różnymi niepełnosprawnościami. Nadanie ćwiczeniom formy zabawy buduje atmosferę pełną bezpieczeństwa, akceptacji, a tym samym zachęca do wzajemnej współpracy i otwartości.
Specyfika ćwiczeń w systemie Edukacji przez ruch
Poszczególne ćwiczenie systemu EPR są bardzo proste, a opierają się przede wszystkim na kreśleniu znaków grafomotorycznych. Mogą to być: kropki, kreski, owale, wiązki, które dziecko rysuje rytmicznie w określonej przestrzeni. Organizując pracę, należy pamiętać o możliwościach rozwojowych dzieci.
- 3-latki — kreślą rytmicznie jedną ręką kreski, kropki, owale, niepełne wiązki z punktu;
- 5-latki — kreślą rytmicznie oburącz kreski, kropki, owale, niepełne wiązki z punktu, fale, spirale, jodełki, zygzaki;
- 6-7-latki — kreślą oburącz naprzemiennie te same znaki grafomotoryczne, a ponadto są w stanie nakreślić pełną wiązkę.
Podczas zajęć wykorzystywane są trzy formy aktywności dzieci:
- ćwiczenia
- zabawy
- gry.
Co daje dzieciom system EPR
- radość;
- nieskrępowany udział w interesujących działaniach edukacyjnych i rozrywkowych;
- możliwość odniesienia sukcesu na miarę swoich umiejętności;
- wspieranie rozwoju i stabilizacji emocjonalnej;
- wzrost poczucia własnej wartości;
- zwiększenie możliwości poznawczych;
- wzmocnienie motywacji do dalszego działania;
- wspieranie aktywności i otwartości na nowe wyzwania.
Celem ćwiczeń systemu EPR ponadto jest aktywizowanie struktur pamięci długotrwałej. Proponowane ćwiczenia dotyczą jednoczesnej stymulacji pamięci proceduralnej, epizodycznej i semantycznej. Mechanizmy pamięci proceduralnej uruchamiają się podczas uczenia określonej sekwencji ruchów w danym ćwiczeniu. Na pamięć epizodyczną z kolei wpływa odpowiednio dobrana muzyka, która kształtuje przeżycie emocjonalne danego ćwiczenia. Pamięć semantyczna natomiast to przechowywane fakty, czyli konkretna wiedza o świecie.
Rodzaje ćwiczeń stosowanych w systemie Edukacji przez ruch i ich funkcje
- graficzne wykonywane na małej i wielkiej płaszczyźnie jedną ręką — wspieranie stabilizacji lateralnej;
- graficzne wykonywane na małej i wielkiej płaszczyźnie oburącz — wspieranie synchronizacji pracy mózgu;
- graficzne wykonywane na małej i wielkiej płaszczyźnie raz jedną raz drugą ręką — wpływają na równoważenie lateralne;
- manipulacyjne z wykorzystaniem zabawek dydaktycznych — usprawniają dłoń, rękę, nogi i cały organizm; pomagają w uzyskaniu koncentracji;
- rytmicznej manipulacji z wykorzystaniem zabawek dydaktycznych — wspierają równowagę lateralną organizmu;
- spontanicznego ruchu całego ciała (pozawerbalne formy komunikacji) — wspomaganie koncentracji; polisensoryczne poznawanie świata.
Do ćwiczeń w systemie Edukacji przez ruch zalicza się także origami.
Literatura:
publikacje Doroty Dziamskiej
J. Fronczak, Wielozmysłowe poznawanie świata — metody edukacji i terapii oparte na polisensorycznym poznawaniu świata, Forum, Poznań 2016.
Komentarze
Prześlij komentarz