Dzika integracja

  Prosta, króciutka rymowanka o kominiarzu, pamiętana z dzieciństwa przez niejednego dorosłego może odegrać znaczącą rolę w rozwoju lub terapii dziecka. Wierszyk z pokazywaniem o kominiarzu wspiera rozwój motoryki małej (profilaktyka dysgrafii), zmysłu dotyku oraz mowy . Jest też punktem wyjścia do wzbogacenia wiedzy dziecka o świecie (kominiarze nie są tak powszechnie spotykani), przydatnej przykładowo podczas terapii ORM lub SLI . Wierszyk Idzie kominiarz po drabinie z pokazywaniem to także dobre wsparcie wczesnego wspomagania rozwoju oraz terapii afazji dziecięcej. Zabawę można przeprowadzić na dwa sposoby — jako paluszkową pokazywankę-sztuczkę lub masażyk odwrażliwiający receptory dotykowe. Za każdym razem będzie ona stymulować ruch i wyobraźnię dziecka, a poprzez opanowywanie tekstu — pamięć, uwagę słuchową i mowę. 

Małe dzieci odczuwają ogromną potrzebę zdobywania wiedzy o świecie i warto ją zaspokajać. Podstawą edukacji jest praktyka — doświadczenia. Należy jednak pamiętać, że stanowią one jedynie zaproszenie do poznawania świata, a bez odpowiednich wyjaśnień ze strony dorosłego są bezużyteczne. Przyroda oferuje mnóstwo okazji do poznawania ciekawych zjawisk, rzeczy, zachowań . Żadna zabawka tego nie zastąpi. Poza domem, a często i poza miastem, dzieci mogą przekonać się, że istnieje wiele zwierząt, roślin, miejsc, które czekają na odkrycie przez nie i dostarczają wiedzy o świecie. Stąd zabawy na dworze posiadają ogromny wymiar dydaktyczny i rozwojowy. Są niezwykle istotne z punktu widzenia integracji sensorycznej.

Smak to jeden z głównych zmysłów i jak pozostałe rozwija się już w życiu płodowym. Wydaje się mniej ważny od pozostałych, ale przecież, gdybyśmy nie odczuwali smaku potraw, jak dużo moglibyśmy zjeść? Czy wyczulibyśmy zagrożenie w jedzeniu (np. zepsucie, toksyny), jeśli nie spróbowalibyśmy go? Dlatego warto wiedzieć, jak ćwiczyć zmysł smaku od urodzenia, zwłaszcza gdy pojawiają się dysfunkcje w jego zakresie.

Wiosna przynosi optymizm i sprzyja planom oraz aktywnościom. To dobry czas, aby prowadzić z dziećmi obserwacje przyrodnicze – szczególnie przy zmiennej pogodzie – oraz wspólnie coś posiać, posadzić czy posprzątać w ogródku. Jeśli jesteśmy szczęśliwcami i go mamy… Jak pokazać dziecku piękno świata ożywionego wokół i czego można nauczyć się wiosną? Sadzenie i sianie z dzieckiem to odpowiednia forma aktywności o tej porze roku, pozytywnie wpływająca na rozwój. Do tego zabawa w ogrodnika to okazja do wytłumaczenia dziecku, skąd się biorą kwiaty i owoce. Dodatkowo sianie i sadzenie, a potem oczekiwanie na plony, uczą cierpliwości, odpowiedzialności i wytrwałości.

Ciepłe, słoneczne dni to wspaniała okazja do rodzinnego spaceru. Oczywiście podczas innych warunków również można, jednak taka pogoda zachęca dużo więcej osób do wyjścia z domu. Każda rodzina lubi też co innego. Jedni preferują spokojne spacerowanie po parku lub okolicy, a inni uwielbiają pełne przygód wędrówki z atrakcjami będące pretekstem do poznania ciekawych miejsc, ludzi lub rzeczy. Dla tych, którzy do tej pory nie przekonali się do takiej formy spędzania wolnego czasu i uważają ją za nudną, proponujemy kilka twórczych rozwiązań jako urozmaicenie na rodzinny spacer .

  W czasie deszczu dzieci się nudzą. To ogólnie znana rzecz... Polecam! Genialny utwór! I taki prawdziwy. Jednakże niepogodę za oknem można wykorzystać w ciekawy sposób i pobawić się z dzieckiem tak, aby czegoś się nauczyło. Nie tylko nudziło...  Deszczowa pogoda rewelacyjnie wspiera rozwój sensoryczny, psychoruchowy i neuronalny . W dużej mierze rozwija kreatywność oraz wyobraźnię dziecka, a także wpływa na jego wizję świata. Telewizor bądź gry nie są w tym wypadku korzystną alternatywą, ponieważ odbierają możliwość wyczarowania czegoś samemu oraz wymyślenia własnego sposobu zabawy. 

  Noworodek od chwili narodzin reaguje w określony sposób na bodźce zewnętrzne. Zmiana temperatury, nagły dźwięk, zmiana światła, zmiana pozycji, czynności pielęgnacyjne, karmienie — to wszystko wywołuje dość gwałtowne reakcje u nowo narodzonego maleństwa. Dzieje się tak, ponieważ spokojne i stabilne dotychczas życie malucha w łonie matki zostało zastąpione zupełnie obcym mu światem, do którego musi się przystosować. Natura nie pozostawiła jednak małego człowieka zupełnie bezbronnego, wyposażyła go właśnie w odruchy pierwotne pozwalające odpowiednio zareagować na bodźce z otoczenia. Są to reakcje zupełnie automatyczne, czyli niezależne od ludzkiej woli, bo generowane nie w korze mózgu a w rdzeniu kręgowym.

Różnorodne i wieloznaczne informacje ze świata nieustannie docierają do dziecka. Aby jednak mogło je ono prawidłowo zrozumieć, przetworzyć, odebrać i zinterpretować, musi potrafić je dostrzegać. Postrzeganie i odbieranie świata nie ogranicza się w tym kontekście do wzroku. Zaangażowane są także pozostałe zmysły: słuch, dotyk, węch i smak. Jest to właśnie polisensoryczne poznawanie świata . Właściwe i skoordynowane pobudzanie zmysłów przygotowuje dzieci do wejścia w kolejne etapy rozwoju psychoruchowego i wspiera ten proces oraz rozwój neuronalny. Aktywne współdziałanie wszystkich zmysłów pozwala na pełny i głęboki wzrost jednostki.

  Edukacja przez ruch, w skrócie EPR ( Education Through Movement — ETM) to pedagogiczny system nauczania i terapii wspierający polisensoryczne poznawanie świata stworzony przez Dorotę Dziamską. Opracowała ona zbiór technik i metod kształcenia wyprowadzonych z ruchu naturalnego, swobodnego lub rytmicznego w wyniku eksperymentów i obserwacji przeprowadzanych zarówno na gruncie szkoły, jak i przedszkola. Naukową bazę dla systemu Edukacji przez ruch stanowi poznawcza teoria rozwijającego się dziecka prof. Ryszarda Więckowskiego. Związek z tym systemem mają także Teoria Integracji Sensorycznej J. Ayres oraz Lingwistyczna teoria nauki czytania prof. R. Pawłowskiej.

  Polisensoryczne poznawanie świata wspiera Metoda Dobrego Startu opracowana pierwotnie we Francji a zaadaptowana na grunt polski przez Martę Bogdanowicz. Początkowo przeznaczona ona była do rehabilitacji osób z nabytymi zaburzeniami ruchowymi i miała charakter leczniczo-relaksacyjny . Następnie przystosowano ją do pracy z dziećmi , opierając się na zabawach ruchowych oraz funkcjach percepcyjnych, niezbędnych podczas pisania, a także uaktywniania i usprawniania funkcjonowania ośrodków w mózgu uczestniczących w procesach pisania i czytania .